خدمت خالصانه یکی دیگر از ویژگی های شیعیان با تقوا است که أمیرالمؤمنین علیه السلام در خطبۀ 184 نهج البلاغه که به خطبۀ متقین مشهور است بیان کرده و میفرمایند: أَبْرَارٌ أَتْقِيَاءُ؛ شیعیان خاص در روز به دنبال برّ و نیکی هستند و این کار را فقط برای خدا انجام داده و برای این هدف از وقت و آبرو و مال خود می گذرند.
أَبْرَارٌ أَتْقِيَاءُ
ویژگی بعدی شیعیان خالص این است که آن‌ها در روز، نيكوكارانى با تقوا هستند. [لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّون] ؛ شما هرگز به مقام «بِرّ» نمی‌رسید مگر اینکه از آنچه دوست دارید انفاق کنید. شیعیان خالص اهل برّ و نیکی هستند یعنی نسبت به مشکلات مردم بی تفات نیستند، وقتی مشکلی را مشاهده می‌کنند برای حل آن هزینه می‌کنند و آن چه را دوست دارند از وقت و آبرو و مال و.. همه را انفاق می‌کنند تا این مشکل حل شود.
امام می فرماید: أَبْرَارٌ أَتْقِيَاءُ؛ یعنی نیکوکاری آن‌ها با تقوا همراه است. برخی از مردم کار نیک انجام می‌دهند اما هدفشان این است که نامی از خود بجای بگذارند و مردم از آن‌ها تعریف و تمجید کنند.مانند آن چه برخی از مسئولین انجام می‌دهند و مثلا یک جاده را بدون این که زیرسازی کرده باشند به صورت موقت آسفالت می‌کنند به این هدف که مسئول فوق که می‌خواهد از آن جا عبور کند آن را ببیند و تعریف کند. این بدرد نمی خورد! نیکوکاری باید همراه با تقوا باشد زیرا [إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ] ؛ خدا فقط از با تقواها قبول می‌کند. لذا انسان باید کار نیک خود را به نحوی انجام دهد که خداپسند باشد و خدا آن را قبول کند.
صعصة بن ناجیه با گروهی نزد حضرت رسول صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله رسید و گفت: من در زمان جاهلیت یک خدمت و کار خوبی انجام دادم آیا این کار در آینده و قیامت به دردم می‌خورد؟ حضرت فرمودند: جریان چه بوده است؟
گفت: دو ناقه (دو شتر ماده) از من گم شد، سوار جمل (شتر نر) شدم و به دنبال این دو ناقه، می گشتم تا این که به خیمه‌ای رسیدم که پیرمردی مقابل آن نشسته بود به او گفتم: آیا شما دو ناقه با این مشخصات ندیده‌اید؟ گفت: چرا ناقه ها دست ماست،اینجا بنشین کمی استراحت کن تا آن‌ها را برایت بیاورم. همینطور که نشسته بودم از دور دیدم که عده‌ای جمع شده و بعضی گریه می‌کنند! به آنجا رفتم، دیدم زنی گریه می‌کند چند نفری هم در حال کندند قبر هستند. به آن زن گفتم: چه شده؟ گفت: شوهرم می‌خواهد دخترم را زنده به گور کند! به او گفتم که چرا از او نگهداری نمی‌کنی و می‌خواهی آن را زنده به گور کنی؟ گفت: آیا خرج‌هایش را تو می‌دهی!؟ گفتم: آری من دو ناقۀ خوب با این مشخصات دارم اگر آن را به تو بدهم از دخترت نگه داری می کنی!؟ گفت: مردم خرج دختر خود را نمی‌دهند، آیا واقعا تو می‌خواهی به من دو ناقه بدهی؟! گفتم: آری! یک جمل نیز به تو می‌دهم، تا زاد و ولد کرده و تکثیر شوند. خوشحال شد و گفت: در این صورت از دخترم نگهداری می کنم سودی که از این شترها به من می‌رسد بیشتر از هزینۀ نگهداری دختر است.
من شترها را به او دادم و بر اثر این کار حال خوشی به من دست داد تصمیم گرفتم تا اگر کس دیگری را دیدم که می‌خواهد دخترش را زنده به گور کند با همین قیمت دختر او را نجات دهم. کم کم این عمل باب شد به طوری که قیمت نجات دادن دختر و خریدن او همین دو ناقه و یک جمل شد. من آن قدر این کار را ادامه دادم تا اینکه دویست و هشتاد دختر را نجات دادم «ثمانون و مائتا موءودة قد أنقذتهنّ» آیا این کار نفعی برای من در قیامت دارد؟
حضرت رسول صلوات الله عليه فرمودند: هدفت از این کار چه بود؟ اگر واقعا هدفت خدایی بوده این عمل در قیامت به دردت خواهد خورد والا اگر هدفت اسم ورسم بوده نقعی برای تو نخواهد داشت .
بنابراین نیکوکاری به تنهایی کافی نیست بلکه باید با اخلاص و تقوا همراه باشد، باید به گونه‌ای عمل کنیم که به قیامتمان متصل شود. [إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ] ، انسان باید نگران کارهای خوب خود باشد و آن ها را بررسی کند که آِیا همراه اخلاص بود یا خیر؟!
دانلود شرح صوتی خطبه متقین جلسه ۸