خطبه ۱۷۲ - ویژگی‌های رهبر اسلامی - (جلسه ۱).mp3

أمیرالمؤمنین علیه‌السّلام در قسمت اول خطبه بعد از بیان برخی از خصوصیات رسول گرامی اسلام به بیان ویژگی‌های خلیفۀ رسول خدا پرداخته می‌فرمایند: «أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَحَقَّ النَّاسِ بِهَذَا الْأَمْرِ أَقْوَاهُمْ عَلَيْهِ وَ أَعْلَمُهُمْ‌ بِأَمْرِ اللَّهِ فِيه‌»؛ کسی شایستۀ‌ خلافت است که در امر رهبری از همه تواناتر و نسبت به امر خدا در بحث رهبری آگاه‌تر باشد. اگر کسی در باب خلافت فتنه انگيزى کرد ابتدا باید به حق دعوت شود اگر سرباز زد با او مبارزه می‌شود.

در ادامه حضرت می‌فرمایند قسم به خدا اگر شرط خلافت اتفاق همۀ مردم باشد چنین چیزی محقّق نخواهد شد لکن آن‌ها که اهلیت شناخت خلیفه و رهبر را دارند برای سائرین رهبر را تعیین می‌کنند «ثُم‌ لَيْسَ لِلشَّاهِدِ أَنْ يَرْجِعَ وَ لَا لِلْغَائِبِ أَنْ يَخْتَار»؛ بعد از تعیین رهبر آن‌که با رهبر بیعت کرده حق نقض بیعت ندارد و آن‌ که هنگام تعیین رهبر غائب بوده حق انتخاب ندارد.

سپس حضرت می‌فرمایند: (حال که با من برای خلافت بیعت شده) با دو کس مبارزه می‌کنم کسی که (مثل معاویه) به ناحق ادعای خلافت می‌کند و کسی که (مثل طلحه و زبیر) بیعت خود را نقض کردند.

در نهایت حضرت مردم را توصیۀ به تقوا کرده و می‌فرمایند اکنون که باب جنگ بین شما و اهل قبله گشوده شده باید از کسی که عَلَم خلافت را برداشته و اهل بصیرت و صبر بوده و عالم به مواضع حق است اطاعت کنید و هیچ‌گاه بدون امر او در انجام دادن کاری عجله نکنید چون ما توان تغییر در امور منکَر را داریم؛ «فَإِنَّ لَنَا مَعَ كُلِّ أَمْرٍ تُنْكِرُونَهُ غِيَراً».